آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی
آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی: چیست و چرا انجام می‌شوند؟
در دنیای پزشکی مدرن، روش‌های تصویربرداری و درمانی پیشرفته‌ای مانند آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی نقش مهمی در تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی-عروقی ایفا می‌کنند. این روش‌ها به پزشکان کمک می‌کنند تا مشکلات رگ‌های خونی را شناسایی و درمان کنند، که می‌تواند زندگی بیماران را نجات دهد. در این مطلب، به بررسی چیستی این دو روش و دلایل انجام آن‌ها می‌پردازیم.
آنژیوگرافی چیست؟
آنژیوگرافی یک روش تشخیصی است که با استفاده از تصویربرداری (معمولاً اشعه ایکس) و تزریق ماده کنتراست (رنگ) به داخل رگ‌ها، جریان خون در رگ‌های خونی یا قلب را نشان می‌دهد. این روش معمولاً برای بررسی رگ‌های کرونری قلب (کورونری آنژیوگرافی) استفاده می‌شود و می‌تواند انسداد، تنگی یا مشکلات دیگر را تشخیص دهد. در طی این فرآیند، یک لوله نازک (کاتتر) از طریق رگ‌های کشاله ران یا مچ دست وارد بدن می‌شود و ماده کنتراست تزریق می‌گردد تا تصاویر واضحی از رگ‌ها به دست آید.
دلایل انجام آنژیوگرافی
- تشخیص بیماری‌های قلبی: اغلب برای شناسایی بیماری عروق کرونری (CAD) که در آن رگ‌ها به دلیل تجمع پلاک چربی تنگ یا مسدود می‌شوند، انجام می‌شود. این روش می‌تواند علت درد قفسه سینه، تنگی نفس یا علائم حمله قلبی را مشخص کند.
بررسی مشکلات عروقی دیگر: مانند بررسی رگ‌های اندام‌های تحتانی برای تشخیص بیماری‌های عروقی محیطی (PAD).
نظارت بر درمان: گاهی برای ارزیابی اثربخشی درمان‌های قبلی یا برنامه‌ریزی جراحی استفاده می‌شود.
این روش کم‌تهاجمی است و معمولاً در بیمارستان انجام می‌شود، با زمان بازیابی کوتاه.
آنژیوپلاستی چیست؟
آنژیوپلاستی یک روش درمانی است که برای باز کردن رگ‌های تنگ یا مسدود شده استفاده می‌شود. در این فرآیند، یک بالون کوچک از طریق کاتتر وارد رگ می‌شود و باد می‌گردد تا پلاک را فشرده کند و جریان خون را بهبود بخشد. اغلب با قرار دادن استنت (لوله فلزی کوچک) همراه است تا رگ باز بماند. این روش معمولاً بلافاصله پس از آنژیوگرافی انجام می‌شود اگر انسداد تشخیص داده شود.
دلایل انجام آنژیوپلاستی
- درمان آترواسکلروز: اصلی‌ترین دلیل، درمان تنگی عروق ناشی از تجمع پلاک است که می‌تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود. این روش جریان خون به قلب را بدون نیاز به جراحی باز восстанов می‌کند.
بهبود علائم: کاهش درد قفسه سینه (آنژین) و افزایش توانایی فعالیت بدنی در بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی.
درمان عروق محیطی: مانند رگ‌های پا برای جلوگیری از زخم‌های مزمن یا قطع عضو در بیماران دیابتی یا سیگاری.
آنژیوپلاستی کم‌تهاجمی است و بیماران معمولاً همان روز یا روز بعد مرخص می‌شوند، اما نیاز به مراقبت‌های پس از عمل مانند مصرف داروهای ضدلخته دارد.
تفاوت آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی
آنژیوگرافی عمدتاً تشخیصی است، در حالی که آنژیوپلاستی درمانی. اغلب این دو با هم ترکیب می‌شوند: ابتدا آنژیوگرافی برای تشخیص، سپس آنژیوپلاستی برای درمان. هر دو روش ریسک‌هایی مانند خونریزی یا واکنش به کنتراست دارند، اما مزایای آن‌ها در نجات جان بیماران بیشتر است.
روش انجام آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی: بی‌حسی موضعی و آرامش بیمار
آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی معمولاً بدون بیهوشی عمومی و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شوند. در این روش‌ها، بیمار هوشیار است، اما ناحیه ورود کاتتر (معمولاً مچ دست یا کشاله ران) با داروی بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود تا بیمار دردی احساس نکند.
در برخی موارد، به‌ویژه اگر بیمار مضطرب باشد یا روش پیچیده باشد، ممکن است از داروهای آرام‌بخش خفیف استفاده شود تا بیمار آرام‌تر باشد، اما همچنان هوشیار باقی می‌ماند. بیهوشی عمومی به‌ندرت و فقط در شرایط خاص (مثل بیماران بسیار ناپایدار یا کودکان) استفاده می‌شود.
در نهایت، اگر علائم قلبی دارید، با پزشک مشورت کنید. این روش‌ها بخشی از مراقبت‌های پیشرفته پزشکی هستند که می‌توانند کیفیت زندگی را بهبود بخشند.